İlk olaraq; İcazə verin, adıma görə məni və yazdıqlarımı səhv başa düşməyi gözləyən qərəzli qrupa bunu bildirim.
Türk anlayışı min illərdir qanında daşıdığı genetik quruluşu ifadə edir; Getdiyi yerdə, dünyanın uzaq ölkələrində belə, qanının qırmızı və ağ qan hüceyrələrində belə türklüyünü özü ilə aparır.
Türkcə anlayışı; Müxtəlif millətləri özündə birləşdirən ölkə və coğrafiyaya mənsub olmaq və həmin coğrafiyada bu adla tanınan bir ölkədə yaşamaq deməkdir.
Yaxşı;
Bir adam türkəm deyəndə onun qanında ata-babadan gələn geni nəzərdə tutur; Türkiyədən olduğunu deyəndə, başqa millətdən olsa belə, mənsub olduğu coğrafiyada ölkənin adını çəkir.
Buna görə də; Mən rusun rusuyam; Mən İtaliyanın italyanıyam; Kürdün dediyi millətçilik deyil, şovanizm deyil, qanın söz genetikasıdır.
Bu məqalə də türkcədir; Türkəm deyə bilmədikləri üçün Türkiyədən olduqlarını deyənlərdir.
Bilmirəm izah edə bildimmi!
Bu qısa izahatdan sonra bir neçə dünya şöhrətli şəxsin sözləri ilə yazıma davam edim:
Türklər tarixdən çıxarılsa, tarix deyə bir şey olmayacaq (Prof. Fritz Neumark).
Mənə bir türk ordusu verin, dünyanı girov saxlayacam (Napoleon)
Qısa tarixi xülasə versək;
Osmanlı İmperatorluğu süquta uğramamaq üçün əvvəlcə osmanlılığı, sonra da ümmətliyi qəbul etmiş, yenidən böyük ərazi itkiləri yaşamış, uğursuzluqların qarşısını ala bilməmiş, son dönəmində isə Qurtuluş Savaşı prinsiplərini mənimsəmişdir Türk Milliyyətçiliyi əsasında mübarizə.
İnanmayanlar Qurtuluş Müharibəsinin başlamazdan əvvəlki və Qurtuluş Müharibəsi Tarixini oxusunlar.
Mövzunu daha yaxşı vurğulamaq və daha anlaşıqlı etmək üçün;
1916-1922-ci illərdə İngiltərə hökumətinin baş naziri olmuş Lloyd Corc (1863-1945) Mustafa Kamal Atatürk haqqında belə demişdi: “Bəşər tarixi bir neçə əsrdən bir dahi yetişdirə bilər”. Bizim bədbəxtliyimizə baxın ki, Kiçik Asiyada peyda oldu. Bizə qarşı isə… Nə etmək olardı?
Hamımızın bildiyi, çoxumuz üçün ortaq dəyər olan, türk anlayışını ən yaxşı izah edən və həyata keçirən anlayış; Öləndə yalnız Türk Vətəninin ağladığı Dünya Liderimizlə mövzunu genişləndirək:
İlk olaraq;
Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu və Türkiyə Cümhuriyyətinin birinci partiyası, indiki CHP; Əsrin dahisi kimi tanınan, soyad qanunundan sonra Atatürk soyadına layiq görülən, daha doğrusu, Atatürk soyadını özünə kim seçib?
Təbii ki, Mustafa Kamal Atatürk!
Türkiyə qurulandan sonra türk ifadəsi deyil, türk ifadəsi oldu,
Türk Dil Qurumunu və Türk Tarix Qurumunu quran və özü də Türk Tarixi ilə bağlı araşdırmalar aparandır.
Yenə Atatürk!
Deyirsən mən oxumağı sevmirəm?
Demək olar ki, bütün çıxışlarında “Türk Milləti” ifadəsi ilə başlayan və “Türkəm deyən nə xoşbəxtdir” cümləsi ilə bitən Cümhuriyyətin 10-cu il nitqinə qulaq asın. (Onlayn dinləyin)
Yox desən nəğmələri, xalq mahnılarını başa düşə bilərəm; “Onuncu il himni var”!
Seçimlərimiz çoxdur, istədiyinizi seçin!
Yaxşı, bu suallar Atatürkçü olduğunu iddia edib Türkiyədən olduğunu deyənlər üçündür;
1923-cü ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasından düz on bir il sonra, 1934-cü ildə Soyad Qanunu qanuna çevrildi; Yaxşı, bütün məsələlərdə səlahiyyət sahibi olan Atatürk özünə başqa soyad seçə bilməzdimi? Bu gün bəzilərinin dediyi kimi Atatürkün soyadı olmayan Atatürkiyeli soyadını seçə bilməzdimi?
Bu birincidir?
İkincisi, Atatürkün yerinə Atatürkü seçən böyük Türkiyə Cümhuriyyətinin və onun ilk partiyası olan CHP-nin qurucusu; Atatürkün soyadını dünyada yaşamış 100 insan arasında olan, neçə dil bilən, minlərlə kitab oxumuş, təhsilini, ləvazimatını ağlına belə gətirə bilmədiyi Atatürkiyeli adlandırmağı düşünmək kifayətdir; “Türkiyəyəm, Türkiyədəyəm” deyə qışqıran sənin qədər ağıllı Atatürk deyildimi!
Və ya; Sizin ağlınız və siyasətiniz Atatürkünkindən üstündürmü?
Hadi, mənə cavab ver ki, görə bilim!
davam edirəm;
Yəqin bilirsiniz, amma hər halda soruşacağam; Oxumağı bilirsən? Əvvəlcə sizə xatırlatmaq istərdim; Oxuyub yazıb deməmişəm; Sadəcə dedim ki, oxuma.
Türkiyədən olduğunu deyənlərin çoxu ibtidai məktəbdə oxuyub.
İbtidai məktəbə başlayandan və iki ay ərzində oxumağı öyrəndiyimizdən oxumağı bildiyinizi fərz etsək; məktəbə getdiyiniz; Siz məktəbə getdiyiniz üçün hər məktəbdə onlarla sinifdən birinə daxil olduğunuzu güman edirəm;
Sinif otağına girdiyiniz zaman lövhədə Atatürkün Gəncliyə xitabını gördüyünüz ilk andan; Buyurun, çox tənbəl deyilsinizsə, yoxlayın;
“Ey Türk Gəncliyi” ilə başlayır; “Ey türk gəncliyi” deməklə deyil;
Bir yazının əvvəlini oxumağı xoşlamıram deyənlərə, sonunu oxuyuram;
Gənclərə müraciətin yanında
Hər ikisinin ortasında Atatürkün şəkli və şəklin altında Ulu Öndərin adı var;
Mustafa Kamal Atatürk
Yenə soruşacağam, siz soyadının son dörd hərfi türkcə oxunan, bəzi xüsusiyyətlərini yuxarıda sadaladığım Dünya Liderindən ağıllısınızmı?
Olmazdı deyib bunu bayağılaşdırmağa çalışanlara, 100 il keçdi; 100 ildən sonra da “Türkəm deyən nə xoşbəxtdir” deyərək Qurtuluş Savaşını başlatan Dünya Liderinin qurduğu dövlətdə; Qanını və canını qurban vermiş Şəhidlərimizin xilas etdiyi torpaqda sağ-salamat yaşasanız da, yeyib-için;
Milliyyətçiliyə qarşı allergiyası olduğu üçün “Türkəm” deyil, “Türkəm” deyərək millətçilik anlayışını təxirə salarkən, “Türkəm” deyərək Şəhid babanın xilas etdiyi yerə basaraq dedikləri “; Evinizin bünövrəsinin məhlulunun Şüheda ilə qarışmasından xəbəriniz varmı?
Yaxşı, sən yüz il əvvəl azad edilmiş torpaqda tikilmiş və ya alınmış evdə yaşamırsan?
Əgər məntiqiniz düzdürsə, şəxsən sahib olduğunuz torpağı öz eviniz saymamalı, I Dünya Müharibəsi zamanı işğal olunmamış əyalətlərdə yaşamamalısınız!
Burada diqqəti çəkən bir detal var!
O işğal olunmamış torpaqların təfərrüatlarına nəzər salsaq, işğal altında olan torpaqlarımızın azad edilməsi;
Məhz işğal altında olan torpaqlarımızı işğal altında olmayan torpaqlardakı əyalətlərdən xilas etmək üçün döyüşə gələn Şəhidlərimizin sayəsində; Bu ayrı bir məsələdir.
Yoxsa sizin üçün faydalı və anlamaq istədiyiniz qədər türksünüz?
Özün də fərqinə varmadan ev tikib yaşadığın, əkib-becərdiyin, yediyin o torpaqlarda yaşayırsan, hətta ağlının başından qışqırırsan ki, Türkiyədənsən. Babanız “türkəm” deyən Allahın nidaları ilə şəhid olarkən, ibtidai sinif 1-ci siniflərin Qurtuluş Savaşı kitablarında tarix fəsillərinə bir nəzər salın!
Əgər çətinlik çəkirsinizsə, bu suala cavab verin:
Osmanlı imperiyası artıq bitmişdi, Türkiyə hələ qurulmamışdı və kağız üzərində “türk” ifadəsi belə olmayan İstanbul və Ankara Hökuməti olduğu halda;
Türk olduğunu dediyi üçün? Türkiyədən olduğunu dediyi üçün şəhid oldu?
Yaxşı, Amasya Tərcümeyi-halını, Ərzurum və Sivas Konqresinin qərarlarını oxumusan?
Nümunələrlə, suallarla o qədər davam edə bilərəm ki, səhifələr azdır, belə ki, cəhalətində yaşamaqdan, danışmaqdan xoşbəxt olanlar üçün; Bu kifayətdirmi?
Bəs “türk” sözü haradan gəldi?
Əslində əvvəldən izah etdiyim kimi türk sözü müəyyən coğrafiyada və ya ölkədə yaşayan və ya o ölkəyə mənsub olan şəxs mənasında işlədilirsə, problem yoxdur!
Qulağımıza və dilimizə qavrayış yolu ilə təqdim edilərkən, pambıq konfet dadı ilə də təqdim olunur;
Amma təəssüf ki, bu söz həzm olunduqda dadı yumşaq olan pambıq konfet kimi yumşaq, şirin və ya çəhrayı deyil; Qavrayış bombardmanının hara gedəcəyini anlayanlar üçün heç də sevimli deyil!
Eyni zamanda, bu qavrayış bombardmanı ilk deyil;
Stalin, Rusiya coğrafiyasında və suverenliyində olan Türk Dövlətlərini gələcəkdə bir-birindən ayırmaq, fərqləndirmək, bir-birindən uzaqlaşdırmaq və 400 milyonluq böyük bir güc olan türk əhalisinin birləşməməsi üçün milli kimliyi sulandırmaq üçün;
O, onların kimliyindən “türk” ifadəsini silib, azərbaycanlılara “azərbaycanlı” deyib, kimliklərinə yazdırıb və bunu qavrayışla dəstəkləyib və bu qavrayış o qədər uğurlu olub ki, 90 ildən sonra da ondan o qədər səmərəli istifadə edib ki, hətta Azərbaycan Türklərin özləri “azəri” sözünü özləri üçün işlədirlər;
Bu siyasətdir; Stalin siyasətinin surəti;
İndi;
Türklük anlayışından güc alaraq inkişaf etmiş və böyük irəliləyiş əldə etmiş Türk Birliyini sulandırmaq; Ölkə vətəndaşlarının məntiqini, beynini öz ölkəsinin coğrafiyası daxilində həbs etməklə, millət anlayışından uzaqlaşaraq, özünü düşünən, yalnız öz ölkəsini düşünən, öz ölkəsinin eqoizmini düşünən şəxsiyyətlər yetişdirmək, tarixi şüurdan uzaq, strategiya və qısamüddətli şəxsi maraqları hesablamaq!
Eyni vaxtda;
Millət anlayışına əhəmiyyət verən insanlarla; hətta hətta;
Populistlər, Millətçilər və Vətənpərvərlər arasında nifaq və ayrılıq yaratmaq və onların birləşməsinə mane olmaq;
Tarixi və strategiyanı bilən Millətçiləri marjinallaşdırmaq və şeytanlaşdırmaq üçün bir qavrayış siyasəti həyata keçirilir.
Və buna; özünü ziyalı kimi göstərmək; Tarixdən, strategiyadan xəbəri olmayanlar yuxarıda yazdığım əsas məqsəd haqqında düşünmədikləri üçün; Kimsə fərqinə varmadan bu qavrayışın alətinə çevrilir.
Və bu qavrayışa tabe olanlar;
Hətta onun Əsas Lətifələrində; fransızdan fransıza; Almandan Almana; Başqasının millətini italyan adlandıracaq qədər hörmətli; ancaq öz qanında, yəni öz Qanında daşıdığı Türk Milləti anlayışını qəbul etməyəcək dərəcədə özünə hörmətsizlik etdiyini fərqində olmadan; səndən əvvəl!
Nə qədər yazıb izah etsək də; Sizin demək istədiyiniz digər insanın başa düşdüyü və anlamaq istədiyi qədərdir”. Onun dediklərinin doğruluğunu başa düşsəm də, Ebülfez ELÇİBƏYİN çox sevdiyim sözlərini yazmadan qala bilmirəm:
“Türk deyiləm deyənə israr etməyin. “Allahın verdiyi şərəfi istəməyən şərəfsiz adamı şərəfə məcbur etməyəcəyik”.
“Bu qədər yazıb çəkmisən, türk olsam da Türkiyədənəm” deyənlərə cavabım;
“Türk olsan da, bu qədər yazdıqlarımdan heç nə başa düşmürsənsə, Türkiyədən belə deyilsən”!
Sağlam, dinc və hörmətli qalın!
BARIN Hasan Alioĝlu
Tarixçi, Araşdırmaçı Jurnalist
